Tijdens onze vakantie op Tenerife boekten wij een excursie over de Teide. Dit is de hoogste berg van Spanje en de derde grootste, nog actieve vulkaan ter wereld. Vlak onder de top, op zo’n 3000 meter hoogte, dacht ik aan mijn werk en de financiële markten.
De vulkaan
De meest recente uitbarsting van de Teide vond plaats in het jaar 1909 en ik stelde mij voor hoe dit eruit zag. De lucht was helder, de vogels zongen, en niets leek de harmonie te verstoren. Maar onder de grond borrelde er iets dat niemand kon zien. Diep in de vulkaan bouwde de druk zich langzaam op, onzichtbaar voor het oog, totdat het te veel werd.
Plotseling brak de vulkaan uit. De hemel vulde zich met donkere aswolken, en vuur spuwde uit de krater terwijl lavastromen alles op hun pad verzwolgen. De bewoners keken machteloos toe hoe hun wereld in een oogwenk instortte, overweldigd door de kracht van de natuur die ze nooit hadden verwacht.
De financiële markten
Op financiële markten speelt zich zo nu en dan ook iets soortgelijks af, al is dit met een iets hogere frequentie. Vanaf ‘the great depession’ in 1929 zijn financiële markten 5x getroffen door een beurscrash. Jarenlang stijgen de koersen, beleggers zijn euforisch en geloven dat het nooit zal eindigen. Maar zoals bij de vulkaan, ontstaat er onder het oppervlak een groeiende spanning die niemand opmerkt. Als de tijd rijp is, vormt zich een verkoopgolf als een donderslag bij heldere hemel. Binnen enkele dagen verdampen miljarden, bedrijven storten in, en de wereld kijkt machteloos toe.
Het verschil
Na meer dan 100 jaar ziet de Teide er nog buitenaards uit. Het heeft een dorre uitstraling en het landschap is een combinatie van vulkanische kraters, lavastromen en rotsformaties.
In tegenstelling tot een vulkaan groeiden financiële markten na elke uitbarsting weer terug naar hun oude kracht. Die uitbarstingen zijn slechts nog rimpels in de grafiek.
De natuur is echter niet zo snel. Het duurt jaren, misschien decennia voordat er weer nieuw leven op de hellingen groeit en bloeit. Waar de natuur tijd en geduld eist, leerde de markt hoe ze zichzelf in razend tempo kon herstellen, haast ongeduldig, alsof de klap al vergeten was.
Hoewel ze minder vaak voorkomen is de voorspellende waarde van een vulkaanuitbarsting, door wetenschappelijke monitoring, gek genoeg beter dan die van een beurskrach. Beursanalisten denken vaak een crash te kunnen voorspellen op basis van economische ontwikkelingen of hoge waarderingen. Maar vaak gebeurt dit door onverwachte factoren zoals geopolitieke ontwikkelingen of bijvoorbeeld een pandemie zoals met corona.
Het gezegde ‘de mooiste bloempjes bloeien aan de rand van het ravijn’ kreeg voor mij na deze trip wel een nieuwe dimensie.
