Als de financiële markten een duikvlucht maken, doet dat iets met de gemoedstoestand van veel beleggers. Ze raken ongeduldig als het gewenste rendement naar hun smaak te lang op zich laat wachten, voeren wijzigingen door of slaan zelfs aan het verkopen. Beide oplossingen zijn niet verstandig. Besluiten om te verkopen worden meestal om de verkeerde redenen genomen. Ze zijn gedreven door sentiment en niet door ratio. Dat pakt zelden goed uit, want meestal verkopen beleggers op het dieptepunt en stappen ze te laat in, als de markt reeds is gestegen. Deze gedragsmechanismen zijn onderwerp van behavioural finance, de studie naar emotie- en gedragsaspecten bij beleggen. Beleggers kunnen hun sentiment de baas worden door op de volgende zaken te letten:
Probeer niet de markt te timen
Het idee van verkopen op het moment dat de markt gaat dalen en weer bijkopen als die op het dieptepunt zit, lijkt aantrekkelijk, maar is moeilijk uit te voeren. Een belangrijke studie van Morningstar uit 2018 laat zien dat het missen van slechts enkele cruciale beursdagen al het verschil tussen winst of verlies kan bepalen. Onderstaande grafiek van de S&P500 aandelenindex brengt dat in beeld:
Had je over een periode van 20 jaar belegd, dan was het rendement gemiddeld 8,18% per jaar. Heb je echter de beste 10 dagen gemist, door het verkeerd timen van de markt, dan was je resultaat 4,49 % per jaar geweest. Heb je de beste 20 dagen gemist dan was je gemiddelde jaarresultaat nog slechts 2,05%. Feit is ook dat de beste beursdagen meestal snel volgen na een flinke koersdaling, waardoor je als belegger vaak te laat weer instapt en dus achter de muziek aanloopt.
Houd vast aan je plan
In plaats van momenten proberen te timen is het beter om de tijd te nemen en de markt zijn werk te laten doen. Een langere tijdshorizon effent de scherpste bewegingen – zowel omhoog als omlaag – uit het rendementsverloop. Omdat je portefeuille een lange termijn doelstelling heeft, kun je ervoor kiezen gewoon een tijdje niet te kijken. Naar je spaarrekening kijk je ook niet elke dag.
Volatiliteit kan zeker in korte tijdsperiodes flink pijn doen aan het rendement. Maar ook op de langere termijn is een rendementsgrafiek nooit een alsmaar stijgende lijn. Beleggers moeten er van doordrongen zijn dat er vele momenten en periodes van correctie zullen zijn en deze moeten accepteren om de lange termijn doelstellingen te behalen.
Angst is een destructieve emotie
Wedden tegen de mensheid heeft de afgelopen duizenden jaren bewezen dat het een slechte weddenschap is. Er valt veel geld te verdienen aan angst. Als belegger word je geconfronteerd met de waan van de dag wat zijn weerslag heeft op je emoties. De financiële wereld zit echter vol met mensen die graag jouw angst kopen. Want bedenk dat achter elke verkoper ook een koper zit. Studies wijzen uit dat de rijken decennia lang rijker zijn geworden door het opkopen van beleggingen die met name door particuliere beleggers uit angst zijn verkocht.
De toegelichte emotionele achtbaan laat zich in onderstaande schets weergeven, waarbij wij durven te stellen dat wij ons momenteel dichter bij een optimale financiële kans bevinden dan dat wij in de buurt van een maximaal financieel risico zitten.